“Niet schrikken”, zegt een collega van me, “maar ik wil ‘Highway to hell van AC/DC’ op mijn uitvaart”. Nou schrik ik in mijn vak nergens meer van, en gezien zijn muziekvoorkeur en levenswijze past dit lied ook heel duidelijk bij hem. Daarbij weet ik dat zijn keuze ook gerespecteerd gaat worden door zijn naasten, want zij delen grotendeels zijn muzieksmaak.
Maar ik zie ook hele andere taferelen bij de planning van de muziek voor een uitvaart. Familieleden die keuzes negeren, omdat volgens hen bijvoorbeeld de gewenste muziek niet passend is. Dat moet klassiek zijn, of juist geestelijk. Naasten die oma niet voor de voeten willen stoten, of de schijn van een keurige opvoeding willen ophouden voor de omgeving.
Persoonlijk tintje
Gelukkig komen er geleidelijk aan minder van dit soort voorbeelden voorbij in mijn werk als muziekadviseur. Het wordt steeds normaler om uitvaarten een persoonlijk tintje mee te geven, en zo wordt het beeld van de overledene vaker mede ingekleurd door de muziek die hij of zij zelf mooi vond.
Korte toelichting
Mocht je toch twijfelen over een voor jouw gevoel extreme muziekkeus tijdens een uitvaart, dan raad ik altijd aan om een korte uitleg te geven, hetzij in het boekje dat de bezoekers krijgen, hetzij in een korte toelichting tijdens de plechtigheid zelf. Soms is de muziekkeus zelfs een goede leidraad voor een verhaal over iemands leven.
Toen jaren geleden mijn oma overleed was ik degene in de familie die de muziek uitkoos. De dominee met wie we de dienst bespraken, stelde me voor om iets te vertellen over de muziek die ik had uitgekozen, waarom ik precies die nummers uitkoos en wat ze vertelden over mijn oma. Ik vond dat een prachtige taak. En het idee van deze dominee neem ik nu ook altijd mee als ik mensen adviseer over de muziek: vertel er iets over.
Gemiste kans
Zelf heb ik nog steeds spijt van de keer dat ik dat niet gedaan heb. Ik sprak met een vriendin over haar naderende dood en haar uitvaart. Zij was naast muziekliefhebber ook echt een muziekzendeling, en uiteindelijk koos ze voor een muziekstuk dat ze net ontdekt had en waar ze heel blij van werd. Een speciale uitvoering van een stuk dat te horen was tijdens een obscure jam-sessie op een festival. Die mooie muziek, daar moesten mensen mee kennismaken, vond ze. Toen ik na haar dood haar wens met haar man besprak gaf hij aan dat hij die keuze zou respecteren, maar ook dat hij niet wilde dat ik “ook nog iets ging zeggen, er waren al genoeg mensen die dat wilden”. Nou was ik niet onbelangrijk geweest in het leven van mijn vriendin, en had het fijn geweest als ik iets over die keuze had verteld. Maar ik heb me laten overdonderen door zijn mening, en ik weet zeker dat nu alle bezoekers met vragen zijn blijven zitten over die toch zeer aparte keus. En dat voor een uitvaart van een vrouw die zo verweven was met muziek. Het was een gemiste kans waar ik nu iedereen voor wil behoeden.